Χρονοδιάγραμμα παρατηρήσεων



Ο κομήτης ISON, προερχόμενος από το νέφος του Όορτ, πραγματοποιεί την πρώτη του επίσκεψη στο εσωτερικό Ηλιακό Σύστημα. Αυτό σημαίνει ότι αποτελείται από υλικό της πρώιμης εποχής της δημιουργίας του Ηλιακού μας Συστήματος, το οποίο δεν έχει χαθεί από την επιφάνεια του κομήτη, όπως συμβαίνει με άλλους κομήτες που επισκέπτονται συχνά την εσωτερική περιοχή.

Οι αστρονόμοι θα τον παρατηρήσουν με μια πλειάδα επίγειων και τουλάχιστον 15 τροχιακών τηλεσκοπίων, με σκοπό την μελέτη αυτής της χρονοκάψουλας από την δημιουργία του Ηλιακού μας Συστήματος.

Ακόμη και αν δεν επιζήσει ο κομήτης από την κοντινή προσέγγιση στον Ήλιο, παρατηρώντας τον θα μάθουμε την σύνθεση του, το πως αντιδρά στο περιβάλλον του και για την προέλευση του Ηλιακού μας Συστήματος.

Καθώς θα πλησιάζει τον Ήλιο, θα μάθουμε περισσότερα για το άστρο μας, από τον τρόπο αντίδρασης του κομήτη και της ουράς του, στην ατμόσφαιρα του Ήλιου.

Χρονοδιάγραμμα παρατηρήσεων


10.000 χρόνια πριν

Ο κομήτης ξεκινά το ταξίδι του από το Νέφος του Όορτ, σφαιρική περιοχή του εξωτερικού Ηλιακού Συστήματος, σε απόσταση περίπου 50.000 αστρονομικών μονάδων από τον Ήλιο. Είναι η πρώτη επίσκεψη του κομήτη στο εσωτερικό Ηλιακό Σύστημα.


Σεπτέμβριος 2012

Οι Ρώσοι ερασιτέχνες αστρονόμοι Vitali Nevski και Artyom Novichonok ανακαλύπτουν τον κομήτη με το τηλεσκόπιο του International Scientific Optical Network (ISON)


17-18 Ιανουαρίου 2013

Το διαστημικό σκάφος Deep Impact της NASA φωτογραφίζει τον κομήτη. Οι παρατηρήσεις του όμως δεν κατάφεραν να ανιχνεύσουν την ύπαρξη μονοξειδίου ή διοξειδίου του άνθρακα. http://epoxi.umd.edu/3gallery/cometISON.shtml


Ιανουάριος - Μάρτιος 2013

Για δύο μήνες η αποστολή Swift της NASA παρατηρεί τον κομήτη όταν βρισκόταν σε απόσταση περίπου 740 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τον Ήλιο. Οι παρατηρήσεις έδειξαν ότι ο κομήτης αποβάλει περίπου 50 τόνους σκόνης και 60 κιλά νερού κάθε λεπτό. Το χαμηλό ποσοστό του νερού δείχνει ότι ο κομήτης βρίσκεται πολύ μακριά από τον Ήλιο, έτσι ώστε δεν ξεκίνησε η εξάχνωση του πάγου νερού. Αντίθετα, άλλα υλικά όπως διοξείδιο ή μονοξείδιο του άνθρακα ήταν ήδη σε κατάσταση βρασμού. http://www.nasa.gov/mission_pages/swift/bursts/ison.html


Απρίλιος - Μάιος 2013

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble παρατήρησε τον κομήτη στις 10 Απριλίου 2013 όταν βρισκόταν σε απόσταση 620 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τον Ήλιο, (http://www.nasa.gov/mission_pages/hubble/science/ison-view.html). Οι παρατηρήσεις απέφεραν εκπληκτικά αποτελέσματα: ο πυρήνας του κομήτη δεν είναι μεγαλύτερος από 5 έως 6 χιλιόμετρα σε διάμετρο. Οι επιστήμονες πίστευαν ότι ο πυρήνας θα ήταν μεγαλύτερος δεδομένης της δραστηριότητας και της λαμπρότητας του. Η κόμη που αποτελείται από σκόνη, βρέθηκε να έχει διάμετρο 5.000 χιλιόμετρα, ενώ η ουρά του είχε μήκος 90.000 χιλιόμετρα. Το Hubble παρατήρησε ξανά τον κομήτη τον Μάιο και έθεσε ένα ανώτατο όριο στην παραγωγή μονοξειδίου του άνθρακα. http://www.nasa.gov/content/comet-ison-brings-holiday-fireworks/#.Ueql29Kbfv0


13 Ιουνίου 2013

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer παρατήρησε τον κομήτη όταν βρισκόταν σε απόσταση 500 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τον Ήλιο. Τα δεδομένα είναι ακόμη υπό επεξεργασία.

  • Το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer παρατήρησε ισχυρές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στον κομήτη ISON. Η παρατήρηση του κομήτη πραγματοποιήθηκε στις 13 Ιουνίου, όταν βρισκόταν σε απόσταση 500 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τον Ήλιο, όπου διαπιστώθηκε η αργή αλλά σταθερή εκροή διοξειδίου του άνθρακα, μαζί με σκόνη, τροφοδοτώντας την ουρά του κομήτη, που είχε μήκος 300 χιλιάδων χιλιομέτρων την στιγμή της παρατήρησης. Οι αστρονόμοι εκτιμούν ότι ο κομήτης αποβάλλει περίπου χίλιους τόνους διοξειδίου του άνθρακα και 50 χιλιάδες τόνους σκόνης κάθε ημέρα. (http://www.nasa.gov/mission_pages/spitzer/(Ενημέρωση 23 Ιουλίου)

Ιούλιος - Αύγουστος 2013

Κάποια στιγμή στο τέλος Ιουλίου ή στις αρχές Αυγούστου, ο κομήτης θα περάσει το όριο των 370 με 450 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τον Ήλιο, όπου η αύξηση της ακτινοβολίας του άστρου μας, θα οδηγήσει στην εξάχνωση του νερού στον κομήτη, αυξάνοντας έτσι την λαμπρότητά του. Μερικοί κομήτες διασπώνται όταν περνούν αυτό το όριο.


Αύγουστος - Νοέμβριος 2013

Από τον Αύγουστο θα μπορούμε να παρατηρήσουμε ξανά τον κομήτη με επίγεια τηλεσκόπια. Από τις αρχές Ιουνίου έως τον Αύγουστο ο κομήτης βρίσκεται ακριβώς πίσω από Ήλιο, έτσι η επίγεια παρατήρηση είναι αδύνατη.


Σεπτέμβριος 2013

Ο κομήτης θα είναι ορατός την αυγή με κιάλια από το νότιο ημισφαίριο


17 Σεπτεμβρίου - 15 Οκτωβρίου 2013

Παράθυρο εκτόξευσης της αποστολής BRRISON (Balloon Rapid Response for ISON, http://brrison.jhuapl.edu/). Ένα τηλεσκόπιο 80 εκατοστών θα μεταφερθεί με μπαλόνι σε υψόμετρο 37 χιλιομέτρων, όπου θα παρατηρήσει τον κομήτη ανενόχλητο από την γήινη ατμόσφαιρα, στο εγγύς υπέρυθρο, εγγύς υπεριώδες και οπτικό τμήμα του φάσματος. Θα μετρήσει την αναλογία εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα προς αυτή του νερού, αναλογία που θα μας διαφωτίσει για την προέλευση του κομήτη. Το BRRISON είναι μια αποστολή πρωτοφανούς ταχείας αντίδρασης της NASA, με την ευκαιρία της προσέγγισης του κομήτη και είναι η πρώτη φορά που θα παρατηρηθεί κομήτης μέσω τηλεσκοπίου σε μπαλόνι.


Οκτώβριος 2013

Τα ρόβερ Curiosity και Opportunity θα μπορούν να παρατηρήσουν τον κομήτη από την επιφάνεια του Άρη. Στις 1 Οκτωβρίου ο κομήτης θα βρίσκεται στην πλησιέστερη απόσταση από τον κόκκινο πλανήτη, μόνο 10.8 εκατομμύρια χιλιόμετρα.

Στις 10 Οκτωβρίου ο κομήτης θα βρίσκεται αρκετά κοντά στον Ήλιο (150 εκατομμύρια χιλιόμετρα), και θα είναι μέσα στο ευρύ οπτικό πεδίο του οργάνου HI 2, του δορυφόρου STEREO-A. http://stereo-ssc.nascom.nasa.gov/comet_ison/

Έχουν προγραμματιστεί επιπλέον παρατηρήσεις με το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, με σκοπό την εκτίμηση του μεγέθους του πυρήνα και της σύνθεσης του κομήτη, αλλά και την έρευνα για τυχόν κομμάτια που μπορεί να έχουν διασπαστεί.


Νοέμβριος 2013

Παρατηρήσεις με το διαστημικό τηλεσκόπιο ακτίνων Χ, Chandra, με σκοπό την μελέτη των σωματιδίων του ηλιακού ανέμου. Τα σωματίδια από τον Ήλιο αντιδρούν με τα σωματίδια του κομήτη εκπέμποντας ακτίνες Χ, τις οποίες μπορεί να ανιχνεύσει το Chandra. Οι πρώτες δύο παρατηρήσεις είναι προγραμματισμένες για τις αρχές Νοεμβρίου, όταν ο κομήτης θα περνάει μέσα από τον ηλιακό άνεμο που προέρχεται από την ισημερινή ζώνη του Ήλιου.


16-19 και 21-26 Νοεμβρίου 2013

Ο ISON θα είναι ορατός από το MESSENGER, το οποίο βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Ερμή. Η πλησιέστερη προσέγγιση στον Ερμή είναι στις 19 Νοεμβρίου.

Όταν ο κομήτης περάσει τον Ερμή, θα βρίσκεται στο πιο επικίνδυνο μέρος του ταξιδιού του. Η έντονη ακτινοβολία του Ήλιου προκαλεί την γρηγορότερη εξάχνωση των υλικών του κομήτη. Επίσης η αυξημένη πίεση των ηλιακών σωματιδίων στον κομήτη μπορεί να προκαλέσει την διάσπασή του. Ένας στόλος διαστημικών και επίγειων τηλεσκοπίων θα παρακολουθεί τον κομήτη καθώς θα εκσφενδονίζεται γύρω από τον Ήλιο.


18-24 Νοεμβρίου 2013

Παράθυρο εκτόξευσης του βαλλιστικού πυραύλου της NASA, FORTIS (Far-ultraviolet Off Rowland-Circle for Imaging and Spectroscopy), ο οποίος θα μετρήσει την υπεριώδη ακτινοβολία από τον κομήτη καθώς θα πλησιάζει τον Ήλιο. Θα προσδιορίσει τον ρυθμό παραγωγής πτητικών ουσιών από την επιφάνεια του κομήτη και θα ερευνήσει για στοιχεία που δεν έχουν παρατηρηθεί έως τώρα στον κομήτη.


21-30 Νοεμβρίου 2013

η πορεία του κομήτη στο
οπτικό πεδίο του STEREO
Από τις 21 Νοεμβρίου ο κομήτης θα βρίσκεται στο οπτικό πεδίο των διαστημικών τηλεσκοπίων. Πρώτα θα παρατηρηθεί από τους στεμματογράφους, όργανα που κρύβουν τον λαμπρό Ήλιο και παρατηρούν το στέμμα του, από τηλεσκόπια όπως τα STEREO και το SOHO. Το SDO (Solar Dynamics Observatory) θα παρατηρήσει λεπτομερώς τον κομήτη κοντά στο περιήλιο του και θα παρακολουθήσει την εξέλιξη του μέσω της ακτινοβολίας και της πίεσης της ηλιακής ατμόσφαιρας.

Ο κομήτης θα βρίσκεται σε διαφορετική θέση, σε σχέση με τον ‘Ήλιο, για κάθε τηλεσκόπιο. Το STEREO-A θα παρακολουθήσει την διάβαση του κομήτη μπροστά από τον δίσκο του Ήλιου, ενώ στο SDO, ο κομήτης θα βρίσκεται πάνω από τον Ήλιο.

Οι ημερομηνίες παρατήρησης για κάθε τηλεσκόπιο:

21-28 Νοεμβρίου, από το όργανο HI2 του STEREO-A,

26-29 Νοεμβρίου, από τον στεμματογράφο του STEREO-B,

27-30 Νοεμβρίου, από τον στεμματογράφο του SOHO,

28-29 Νοεμβρίου, από τον στεμματογράφο του STEREO-Α,

28 Νοεμβρίου, από το SDO για λίγες ώρες

Επιπλέον, επίγεια τηλεσκόπια θα μπορούν να παρατηρήσουν τον κομήτη, στο οπτικό και υπέρυθρο τμήμα του φάσματος και στα ραδιοκύματα, καθώς θα βρίσκεται στο περιήλιο του, παρέχοντας πληροφορίες για την σύνθεση του κομήτη και την εξάχνωση των υλικών που τροφοδοτούν την κόμη, το νέφος σκόνης γύρω από τον πυρήνα του.

Ένα ακόμη ηλιακό φαινόμενο που μπορεί να επηρεάσει τον κομήτη σε αυτό το στάδιο του ταξιδιού του, είναι οι στεφανιαίες εκτινάξεις μάζας. Εάν ο Ήλιος εξαπολύσει ένα τέτοιο νέφος φορτισμένων σωματιδίων την κατάλληλη στιγμή και προς την κατεύθυνση του κομήτη, τότε μπορεί να αποκολληθεί η ουρά του.


Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

Εάν ο κομήτης επιβιώσει κατά την προσέγγιση του στον Ήλιο, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να γίνει πάρα πολύ λαμπρός και εύκολα ορατός με γυμνό μάτι από το βόρειο ημισφαίριο. Αρχές Δεκεμβρίου θα είναι ορατός το πρωί, χαμηλά στα ανατολικά - νοτιοανατολικά. Τέλος Δεκεμβρίου και αρχές Ιανουαρίου θα είναι ορατός όλη νύχτα.

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Chandra θα παρατηρήσει ξανά τον κομήτη, μέσα Δεκεμβρίου με αρχές Ιανουαρίου, όταν ο κομήτης θα βρίσκεται σε μια μεταβατική περιοχή του ηλιακού ανέμου, όπου ο θερμός άνεμος από τον ισημερινό του Ήλιου, αναμιγνύεται με ψυχρότερο άνεμο προερχόμενο από περιοχές κοντά στους πόλους του.


26 Δεκεμβρίου 2013

Η κοντινότερη προσέγγιση του κομήτη στη Γη, σε απόσταση περίπου 64 εκατομμυρίων χιλιομέτρων.


Πηγη: http://www.nasa.gov/content/goddard/timeline-of-comet-ison-s-dangerous-journey/#.UerN6tKbfv3